Kadınlarda idrar kaçırma, idrarın istem dışı kaçırılması ürüner inkontinan olarak tanımlanmakta ve kadınlarda hem sosyal hem hijyenik problemlere yol açmaktadır. İdrar kaçırmanın kadınlarda ne oranda olduğunu hesaplamak oldukça zordur. Çünkü çoğu kadın bu tür bir problemin doğum kaynaklı olduğunu ya da ileri yaşlara bağlı olarak gerçekleştiğini zanneder. Bu nedenle de doktora başvurma gereğinde bulunmaz. Bazen bu tür problemin söylenmekten çekinildiği gözlemlenmektedir. Menopoz sonraki dönemde olan kadınların üçte birinde idrar kaçırma problemi yaşandığı düşünülmektedir.
Kadınlarda İdrar Kaçırma Nedenleri
İleri Yaşlar: Özellikle menopoz döneminde ve ilerleyen yaş ile östrojen hormonunda yaşanan azalma, leğen kemiği içinde bulunan mesane ve rahmi destekleyen dokularda yaşanan güç kaybı idrar kaçırmaya yol açabilir.
Doğum Yapmak: Özellikle çok sayıda doğum yapmış olmak, kiloca ağır bebek doğurmak ve doğumun vakum ile gerçekleşmesi idrar kaçırma nedenleri arasında sayılmaktadır.
Aşırı Kilo: Kilo fazlalığı olan kadınlarda karın içinde basınç artarak idrar kaçırma problemi yaşanabilir.
Kalıtımsal Sebepler: Bazı kadınlarda doğumdan itibaren destek doku ve bağlarda bir zayıflık söz konusudur. Bu durum idrar kaçırmaya yol açabilir.
Kabızlık: Kabızlık nedeniyle sürekli ıkınan kadınların destek dokularında zayıflık oluşabileceği için idrar kaçırma sorunu yaşayabilir.
Kronik Hastalıklar: Bronşit, atım, kas hastalıkları, devamlı öksürük ya da omurga ile alakalı kazalar idrar kaçırmaya neden olabilir.
Diğer Nedenler
- Hamilelik dönemi
- Fitüller
- Bazı hastalıklar nedeniyle kullanılan ilaçlar
- Rahim ameliyatı
- İdrar yolu torbası iltihabı idrar kaçırmaya yol açabilen nedenler arasında yer alır.
Kadınlarda İdrar Kaçırma Tipleri
Stres Tipi İdrar Kaçırma: Gülerken, öksürürken ya da hapşırırken idrar kaçırma kadınlarda en sık idrar kaçırma tipleri arasındadır. Stres tipi idrar kaçırma en sık pelvik taban kaslarındaki zayıflıktan kaynaklanmaktadır. Pelvik taban kasları idrar yolu organlarını destekleyen yapılardır. Pelvik tabanın sağlam ya da güçlü olması üretyayı idrar yapma anına kadar kapatır. Pelvik taban zayıf olduğunda ise en ufak bir harekette karın iç basıncı artarak istemsiz idrar kaçırılabilir. İri bebek, fazla doğum yapmak, vakum doğum, aşırı kilo ve menopoz gibi faktörler, stres tipi idrar kaçırma nedenleridir.
Sıkışma Tipi İdrar Kaçırma: Mesanenin dolumu ya da farklı uyarılmalara kendiliğinden mesane kasılması yaşandığından dolayı idrar kaçırma tipidir. İdrar yapma hissedildiği an tuvalete yetişemeden idrar kaçırılabilir. Stres tipi idrar kaçırma aksine pelvik tabanın güçsüzlüğünden değil mesane kaslarının hızlı çalışmasından kaynaklanmaktadır. Parkinson, bel fıtığı, omurga travması, kas hastalıkları ve şeker hastalığı neden olabilir.
Miks Tipi İdrar Kaçırma: Stres ve sıkışma tipi idrar kaçırmanın aynı anda görüldüğü idrar kaçılma tipine verilen addır. Her iki tip hastaların %20'sinde görülebilir.
Taşma Tipi İdrar Kaçırma: Mesanenin çok fazla gerilmesi nedeniyle oluşan bir idrar kaçırma tipidir. İdrar ihtiyacı hissedilmeden çok az da olsa idrar kaçırılabilir. Kadın hasta idrar torbasının tamamen boşalmadığı hissi yaşar. Pelvik ameliyatlar, şeker hastalığı ve omurilik travmaları neden olarak sıralanabilir.
Sfinkter Yetersizlik: Bu tip idrar kaçırma kadınlarda çok nadir olarak görülür. Stres tipi idrar kaçırmanın farklı bir şeklidir. Tedavisi oldukça güçtür.
Kadınlarda İdrar Kaçırma Tanısı
Anamnez: İdrar kaçırmanın tipinin belirlenebilmesi ve doğru bir tedavi uygulanabilmesi için iyi bir anamnez şarttır. Doktor hastanın ne zamanla idrar kaçırdığını, devamlı kullanmış olduğu ilaçların varlığını, kronik bir hastalığının olup olmadığını detaylı bir şekilde sorgular.
Muayene: İdrar kaçırma sorununa karşı jinekolog tarafından detaylı bir pelvik muayene yapılması gerekir. İdrar kaçırmayı gözetlemek için Q tipi test uygun görülebilir. Ayrıca hastada rahim sarkması, idrar torbası sarkması gibi problemler varsa bu tür hastalıkların boyutu hakkında bilgi sahibi olunmalıdır. Altta yatan bir neden varsa tedavi nedene yönelik başlatılmalıdır.
Bir günlük idrar takibi, idrar kültürü, transvajinal ultrasonografi ve ürodinamik tetkikler idrar kaçırma tanısı için kullanılır. Tedavide ise Kegel egzersizler, ilaç tedavisi, cerrahi tedavi Hastalığın boyutuna göre kullanılır.